Banken vertrouwen te veel op regels veetransport

In de berichtgeving hierover op NU.nl reageren de betreffende banken op het onderzoek. Een aantal banken beroepen zich daarin op de huidige wet- en regelgeving om dierenwelzijn te waarborgen. Ze gaan er daarbij van uit dat die regels afdoende zijn en bovendien goed worden nageleefd en gehandhaafd. Helaas is dat niet het geval.

Harde conclusies dierenwelzijn

Dit blijkt onder meer uit het onderzoek dat de Algemene Rekenkamer in de periode juni 2011 tot oktober 2012 heeft gehouden naar de maatregelen die de ministeries van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie en van Infrastructuur en Milieu nemen om de intensieve veehouderij te verduurzamen. In het in mei 2013 uitgekomen rapport trekt de Algemene Rekenkamer een aantal harde conclusies:

- Er is sinds 2008 geringe voortgang geboekt wat betreft het bevorderen van dierenwelzijn en de naleving van dierenwelzijnbesluiten
- De invoering van strengere eisen voor dierenwelzijn worden vaak uitgesteld vanwege (bedrijfs)economische overwegingen in de intensieve veehouderij

Uit een rapport van de Europese Commissie uit 2011 blijkt verder dat het overbeladen van veewagens, het transporteren van zieke of gewonde dieren, het gebruik van vervoermiddelen met compartimenten die te laag zijn voor de dieren, tekort aan drinkwater en overschrijding van de maximaal toegestane reisduur regelmatig voorkomen bij veetransport in Europa.

Handhaving van wet- en regelgeving voor veetransport wordt onder andere bemoeilijkt door het internationale karakter van de transporten. De handhavingproblemen worden nog groter wanneer de veetransporten de buitengrenzen van de EU willen passeren. Het komt regelmatig voor dat trucks met vee uren tot dagen vaststaan aan de Bulgaars (EU)-Turkse grens.

Zelfregulering

Sinds 2011 hebben bedrijven binnen de sector een eigen verantwoordelijkheid in het naleven van regelgeving en moeten dus voor een belangrijk deel zelf toezicht houden. Sindsdien zet de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA), mede gedwongen door bezuinigingen, meer in op horizontaal toezicht. Volgens de NVWA is het draagvlak voor zelfregulering in de sector echter gering en lijkt horizontaal toezicht op basis van ervaringen uit het verleden niet goed te functioneren.

Een zeer belangrijk aspect is de zelfregulering en het zelf controleren van deelnemers binnen het kwaliteitssysteem QLL. Dit systeem is door de overheid goedgekeurd, maar bij herhaalde controles door de NVWA heeft de overheid aangegeven niet tevreden te zijn over QLL.

De voor landbouw verantwoordelijke staatssecretaris Dijksma heeft besloten om de toezichtfaciliteiten die verleend zijn aan QLL in te trekken per 1 januari 2014. De NVWA heeft opdracht gekregen om vanaf dat moment weer zelf de controles te doen en trekt daarvoor 20 dierenartsen aan. De bedrijven moeten de controles zelf betalen. Alleen als QLL duidelijke garanties kan geven dat alle tekortkomingen voor de genoemde datum zijn opgelost, zal het besluit heroverwogen worden.

Rol banken

Banken maken zich er, getuige deze openbaar beschikbare informatie, te gemakkelijk van af door te stellen dat er de laatste jaren "flinke verbeteringen zijn bereikt” en dat ze vertrouwen op de wet- en regelgeving en de goede handhaving daarvan.

Erik de Jonge, woordvoerder van de Stichting Kwaliteitssysteem Dierenlogistiek, stelt in een reactie: "Incidenten krijgen veel aandacht en de discussie over veetransport speelt al jaren. Er zijn nogal wat haken en ogen aan de vraag of banken aan de normen voldoen. Aan de andere kant is het een maatschappelijke verantwoordelijkheid en kunnen investeerders bepaalde eisen stellen. Het is de vraag of banken zelf strengere eisen gaan stellen." Hij ziet daarmee een rol voor de banken weggelegd om het dierenwelzijn in de transportsector te verbeteren. Hopelijk pakken de banken die op.

Vervolg

De Dierenbescherming zal de banken en andere relevante partijen uitnodigen voor een gesprek over dit onderwerp. Over een jaar zal het onderzoek worden herhaald, hopelijk is er dan een forse verbetering te zien in de praktijk bij de banken.