Zorgen voor ratten

Ratten zijn sociale, slimme knaagdieren die erg tam kunnen worden. Als je rat eenmaal gewend is aan mensen zal hij je niet snel bijten en graag bij je in de buurt zijn. Je kunt ratten zelfs leren om op je schouder te zitten. Tof he? Leuk dat jij je verdiept in ratten.

Wil jij ratten aanschaffen of heb je al ratten, maar heb je daar een vraag over? We informeren je graag over het gedrag van ratten, geven je verzorgingspunten en nog veel meer. Klik op het onderwerp waar je meer over wilt weten.

  • Over ratten

    Hoe leven ratten?

    Ratten wonen graag in een vochtige, niet te warme omgeving in de buurt van mensen. In het wild zijn ze vooral enkele uren na zonsondergang en enkele uren voor zonsopgang actief. En ze lopen heel wat af op zo’n nacht, ze kunnen wel vier kilometer afleggen. Als huisdier kunnen ze overdag ook actief zijn. Vrouwtjes zijn vaak iets drukker, terwijl mannetjes wat rustiger zijn en makkelijker te knuffelen zijn.

    Welke soorten ratten bestaan er?

    Er zijn verschillende soorten tamme ratten. Er bestaan ratten in allerlei verschillende kleuren, bijvoorbeeld agouti (wildkleur bruin), albino (volledig wit) en beige (effen beige). Er zijn zelfs ratten met allemaal tekeningen op hun vacht! Een dalmatiër heeft vlekken op zijn kop, rug en flanken, terwijl een rat met een effen tekening een volledig gekleurd lichaam heeft. Sommige ratten hebben helemaal geen haar en zijn naakt.

    Ratten worden tussen 21 en 29 centimeter lang. Ze hebben een lange staart, deze is tussen 15 en 23 centimeter lang. Mannetjes zijn iets groter en zwaarder, zij wegen tussen de 350 en 600 gram, vrouwtjes zijn wat kleiner en wegen tussen de 250 en 400 gram. Ratten worden rond de twee jaar oud. En net als bij mensen worden vrouwtjes iets ouder dan mannetjes.

    Kunnen ratten alleen leven?

    Ratten zijn hele sociale dieren en leven het liefst met meerdere maatjes. Ratten poetsen elkaar en slapen en spelen samen. Bij de Dierenbescherming vinden we het daarom belangrijk dat ratten minimaal met zijn tweetjes geplaatst worden.

    Is een rat een knaagdier?

    Jazeker, ze behoren tot de familie van muisachtigen.

    Hoe leven ratten in de natuur?

    Ratten komen oorspronkelijk uit Oost-Azië. Ze hebben zich gedurende de jaren over bijna de hele wereld verspreid. Ratten wonen graag in een vochtige, niet al te warme omgeving. Bij voorkeur in de buurt van mensen. Ratten leven van nature in kleine groepen, die bestaan uit een dominant mannetje, een harem vrouwtjes en enkele ondergeschikte mannetjes. Ratten in het wild zijn echte nachtdieren, ze zijn vooral een aantal uur na zonsondergang en aantal uur voor zonsopgang actief. En ze lopen heel wat af, ze kunnen ’s nachts wel vier kilometer afleggen.

    Kunnen mannetjes- en vrouwtjesratten samen?

    Dit is wel mogelijk, er zijn een aantal dingen waar je goed op moet letten. Ratten kunnen wel eens ruzie met elkaar hebben, meestal is dit zonder grote gevolgen. Zorg er uiteraard wel voor dat de ruzies niet leiden tot verwondingen. Mocht dit wel het geval zijn, dan kun je je ratten beter uit elkaar halen.
    Het is erg belangrijk om niet zomaar volwassen ratten bij elkaar te zetten die elkaar niet kennen. Dit kan leiden tot gevechten. We raden je aan om de dieren vanaf jongs af aan met elkaar te laten opgroeien. Mocht je rat alleen achterblijven, dan is het verstandig om hem of haar langdurig te laten wennen aan een nieuwe partner. Houd dit dan ook goed in de gaten.

    Let op! Als je ongecastreerde vrouwtjes- en mannetjes ratten bij elkaar zet is de kans groot dat er snel jongen komen.

    Leven ratten binnen of buiten?

    Ratten leven graag binnen. Ze vatten snel koud en kunnen ook niet goed tegen teveel hitte. Zet de kooi daarom nooit op de tocht of juist naast de verwarming of in de volle zon.

  • Over het voer

    Wat eten ratten?

    Ratten zijn niet erg kieskeurig, ze zijn alleseters. Je kunt in de dierenspeciaalzaak speciaal voer kopen voor je ratten. Omdat ratten niet erg lastige eters zijn, kun je ze tal van snackjes geven. Zoals bijvoorbeeld fruit en groenten (geen sla of dichte koolsoorten, boerenkool of bloemkool mag wel). Je kunt ze eén keer in de week een hardgekookt ei geven. Heb je kleine beetjes aardappel, gekookte rijst of pasta over? Dit vinden ratten ook erg lekker! Zorg er wel voor dat je je ratten niet teveel verwend, ze worden snel dik. Weeg je ratten regelmatig om in de gaten te houden of ze niet teveel aankomen.

    Let op! Geef je ratten geen gekruid, vet, gezoet of gezouten voedsel en ook geen melkproducten.

    Het voer voor je ratten kun je in een etensbakje doen. Hiernaast is het belangrijk dat je ratten voldoende te drinken hebben. Je kunt dit water in een drinkflesje doen en dat aan de kooi hangen. Kies hierbij voor een glazendrinkfles of een plastic drinkfles die buiten de kooi hangt, zodat ratten er niet aan kunnen gaan knagen.

    Wat moet je doen als je ratten niet eten?

    Ga direct naar de dierenarts! Ratten horen gewoon goed te eten. Eten ze niet of nauwelijks? Hebben ze te lange tanden en kunnen ze hun bek niet meer goed sluiten? Dan hebben ze misschien pijn, last van stress of problemen met hun gebit.

    Waar mogen ratten op knagen?

    Ratten vinden het fijn om veel te knagen, dit is ook erg goed voor hun tanden. Leg voldoende knaagmateriaal in de mooi zoals verse twijgen van fruitbomen of wilgen. Je kunt ook speciale knagersnacks kopen.

  • Over het hok

    Het rattenhok

    Ratten zijn sociale dieren die gewend zijn in groepjes te leven. Als huisdier moet de rat daarom altijd met tenminste een maatje zijn en uiteraard moet het verblijf groot genoeg zijn voor beide ratten. Koop daarom een kooi van ten minste 80 x 50 x 80 centimeter (breedte x diepte x hoogte) voor twee ratten. Uiteraard hoe groter de kooi, hoe beter! Ratten houden ervan om lekker rond te rennen en te klimmen en klauteren. Hier willen ze graag de ruimte voor hebben. Een kooi met meerdere verdiepingen waar de ratten omhoog en omlaag kunnen klimmen is ideaal.

    Je kunt het beste een lage onderbak met hierop een bovenkant van tralies. Zo kunnen urineluchtjes ontsnappen en blijven deze niet in de kooi hangen. Zorg er wel voor dat de tralies knaagbestendig zijn, zodat je rat niet per ongeluk kan ontsnappen.

    Bedek de bodem van de kooi met fijne beukensnippers, papier of bodembedekkers op basis van hennep, schoon karton of maïs. Gebruik geen materiaal van naaldhout of zaagsel, dit is niet geschikt voor ratten. Zorg ervoor dat er een lekkere dikke laag in de kooi ligt waar je ratten in kunnen graven.

    Gebruik geen hooi bij ratten.

    Waar doen ratten hun behoeften?

    Ratten doen hun behoefte in de kooi. Je kunt een wc-bakje in de kooi plaatsen en zo proberen je ratten zindelijk te maken. Leg hiervoor keutels in de wc-bak, zodat de ratten leren dat ze hier hun behoeften kunnen doen.

    Wat hebben ratten nodig in hun verblijf?

    Ratten vinden het leuk om veel te bewegen en nieuwe dingen te ontdekken. Leg in het verblijf dingen als takjes, lege wc-rolletjes, buizen en schone glazen potten. Zorg er ook voor dat ze heen- en weer kunnen klauteren en tussendoor uit te rusten op zitplankjes. Wissel het speelgoed regelmatig af om je ratten uit te blijven dagen. Je kunt ook hangmatten in de kooi ophangen waar ratten lekker kunnen uitrusten.

    Let op: In tegenstelling tot de muis is het geen goed idee om je rat een loopmolentjes te geven. Hierin loopt de rat in een onnatuurlijke houding en kunnen zijn poten en staart klem komen te zitten en kan de rat zich verwonden.

    Ratten vinden het ook fijn om zich terug te kunnen trekken, zorg daarom voor voldoende slaaphuisjes. Leg hierin nestmateriaal zoals papier of tissues, zodat de rat het zichzelf comfortabel kan maken.

    Hoe vaak maak je het rattenverblijf schoon?

    Haal elke dag voedselresten die kunnen bederven uit de kooi. Leeg ook elke dag de inhoud van het wc-bakje als je ratten hierin hun behoeftes doen. Ververs het drinkwater dagelijks. Maak de hele kooi regelmatig schoon. Dit kan je doen met een niet-geurende zeep, bijvoorbeeld groene zeep. Vergeet hierbij niet de voerbak en het drinkflesje. En let erop dat je ook de tuit van het flesje goed schoonmaakt om bacterievorming tegen te gaan. Zorg ervoor dat je de bodembedekking van de kooi regelmatig vervangt, maar wel een deel van het nestje laat liggen, zodat het verblijf vertrouwd blijft voor je rat.

  • Over de verzorging

    Kun je ratten makkelijk optillen?

    Ratten vinden het vaak leuk om te worden opgepakt. Tamme ratten kruipen vaak spontaan op de hand van hun verzorger. Je kunt een rat ook oppakken door voorzichtig je hand onder zijn buik te schuiven. Pak een rat nooit bij het puntje van zijn staart. Je kunt hem wel bij zijn staartbasis oppakken. Ratten vinden dat echter niet zo fijn. Ratten zijn nieuwsgierige dieren en vinden het leuk om ook de omgeving buiten de kooi te verkennen. Maar pas op met losliggende kabels: ratten zijn knaagdieren. Houd er rekening mee dat zij goed klimmen en in kleine hoekjes passen, werk elektriciteitskabels daarom veilig weg in kabelgoten.

    Zijn ratten geschikte huisdieren voor kinderen?

    Ratten zijn zeker geschikt voor kinderen. Ze vinden het leuk om opgepakt te worden en kunnen ook spontaan op je hand klimmen.

    Hoe zorg ik voor de tanden van mijn rat?

    Als ratten te lange of scherpe tanden krijgen, kunnen ze niet meer goed eten. Je kunt dit voorkomen door voldoende knaagmateriaal in de kooi te leggen. Mocht je rat toch te lange tanden krijgen, ga dan naar de dierenarts!

  • Over de voortplanting

    Wanneer zijn ratten vruchtbaar?

    Vrouwtjes zijn meestal vanaf vijf à zes weken vruchtbaar.

    Hoelang is een rat drachtig?

    Jonge ratten (ook wel rittens genoemd) worden na een draagtijd van 21 tot 23 dagen kaal en blind geboren.

    Hoeveel jongen krijgt een rat?

    Een nestje bestaat gemiddeld uit zes tot twaalf jonge ratten. Zorg ervoor dat je broertjes en zusjes op tijd uit elkaar haalt om te voorkomen dat je meteen weer een nestje hebt.

  • Veelvoorkomende ziekten

    Hoe herken je een gezonde rat?

    Een gezonde rat is:

    • schoon;
    • actief;
    • onderzoekend;
    • niet bang voor mensen;
    • heeft een glanzende vacht;
    • heeft schone en droge ogen


    Hoe zie je dat je rat ziek is?

    De meest voorkomende aandoeningen bij ratten zijn ademhalingsziekten, gezwellen van de melkklieren en huidproblemen als gevolg van parasieten zoals mijten, teken, luizen en vlooien. Knobbeltjes op de staart en oren van de rat kunnen wijzen op schurftmijt.

    Sommige aandoeningen komen bij ratten met een specifiek kenmerk vaker voor. Zo hebben bepaalde kleurslagen eerder last van megacolon (een dodelijke aandoening van de darmen die vaak al fataal is als de rittens nog in het nest verblijven), terwijl naakte ratten meer huidwondjes hebben. Raadpleeg altijd de dierenarts als je vermoedt dat de rat ziek is.

    Symptomen van een zieke rat zijn:

    • niezen
    • reutelend ademhalen
    • wondjes en korstjes
    • opgezette vacht
    • verlies van eetlust
    • lange of scheve tanden

    Zorg ervoor dat je ratten altijd voldoende en gezonde voeding krijgen, het water regelmatig wordt ververst en er genoeg bodembedekking in het verblijf ligt. Controleer de vacht en tanden van de rat regelmatig en wees alert als je rat begint te niezen of lastig ademhaalt.

    Welke rattenziekten zijn er?

    Ratten kunnen last krijgen van ademhalingsziekten en huidproblemen als gevolg van parasieten. Als je ratten niet meer eten, uitslag krijgen of jeuken neem dan altijd contact op met je dierenarts!