Koppelen van konijnen

Konijnen zijn van nature groepsdieren. Toch slijten veel van deze dieren hun dagen eenzaam en opgesloten in een hokje. Ouders werken en de kinderen zijn naar school, waardoor niemand overdag naar het huisdier omkijkt. Voor het dier is dit een kwelling.

Koppelen van konijnen

In het Knaagdierencentrum in IJmuiden kun je een maatje voor jouw konijn vinden zodat u ze vervolgens zelf thuis aan elkaar kunt koppelen. Helaas doen wij geen dates meer. We hebben namelijk gemerkt dat dit op onze locatie geen toegevoegde waarde heeft voor de koppeling. Dit omdat er bij ons geen neurale ruimte is voor de konijnen. Wel adviseren we u over welk konijn het beste zou passen bij uw eigen konijn. De koppeling moet daarna in zijn geheel thuis plaatsvinden. Daar is dan wel een extra verblijf voor nodig, deze kunt u uiteraard ook bij ons lenen. Om de kans van slagen zo groot mogelijk te maken, hebben we de volgende informatie samengesteld. Mochten er desondanks vragen of problemen zijn, dan kun je altijd contact met ons opnemen.

Bij het koppelen van konijnen geldt dat er meer wegen zijn die naar Rome leiden. Geen koppeling verloopt bijna hetzelfde, omdat er zoveel karakters zijn en zoveel combinaties mogelijk. We beschrijven hier twee manieren van koppelen, die het meest voorkomen binnen de opvang. De ene manier is de manier die wij uitleggen aan niet geoefende koppelaars en de andere kan gebruikt worden door mensen, die al meer ervaring hebben met het koppelen van konijnen. Bij beide manieren is het heel belangrijk om te blijven kijken naar het gedrag van de konijnen, zodat je op tijd een beslissing kunt nemen om wel of juist niet in te grijpen.

1. De langzaamaan manier voor onervaren koppelaars

Ontmoeting thuis

Konijnen zijn territoriale dieren. Het is belangrijk daar met het koppelen rekening mee te houden. Door de twee konijnen op neutraal terrein aan elkaar te laten wennen en de koppeling langzaam op te bouwen, kunnen problemen voorkomen worden.

Bij thuiskomst staan twee hokken naast elkaar klaar, met ongeveer 10 centimeter tussenruimte. De tussenruimte is belangrijk omdat de konijnen soms kunnen proberen elkaar door de tralies heen te bijten. Wel is het belangrijk dat ze elkaar steeds kunnen zien en ruiken, zodat ze aan elkaar wennen. Daarom moeten de hokken zich altijd in dezelfde ruimte bevinden.

Indien je een hoekbak (konijnentoilet) gebruikt, kunt je deze het beste aan de kant zetten die het verst van het andere hok af is. Het eten kan het beste zo dicht mogelijk bij het andere hok gegeven worden. Eten is voor konijnen een sociale bezigheid en bevordert daarom een succesvolle koppeling. Het is goed om de konijnen elke 3e dag van hok te wisselen, zodat ze elkaars geur leren kennen. Bovendien wordt zo voorkomen dat ze te bezitterig worden op het eigen hok en zich dominant opstellen.

De konijnen moet je koppelen in een kleine neutrale ruimte. Geschikte ruimtes zijn bijvoorbeeld de badkamer, (bij)keuken of een afgezet stukje van de gang. Elke plek waar het eigen konijn nog nooit geweest is, is goed. Wanneer je het territorium van het eigen konijn gaat koppelen, zal het konijn maar 1 ding willen en dat is ´de indringer´(het nieuwe konijn) zo snel mogelijk uit het territorium verdrijven. Dit zal in bijna alle gevallen uitmonden in een heftig gevecht. Daarom is het dus ontzettend belangrijk om altijd te koppelen op een plek waar het eigen konijn nooit komt.




Verder mag er in de koppelruimte niets staan waar de konijnen onder of achter kunnen gaan zitten. Mocht het nodig zijn de dieren uit elkaar te halen, dan kun je er namelijk meer goed bij komen. Houd een blik (van stoffer en blik) bij de hand om de vechtende konijnen te scheiden. In de strijd kunnen ze anders per ongeluk bijten.

Een pluk hooi op de grond van de koppelruimte kan een goede koppeling bevorderen. Eten is een sociaal gebeuren bij konijnen, dus laat ze samen eten. Je kan ook koppelen op de tijd dat je ze normaliter eten geeft. Let er dan wel op dat beide konijnen eten van de brokjes!

Rangorde bepalen

Wanneer konijnen gekoppeld worden, zullen ze de onderlinge rangorde gaan bepalen. Wanneer dit bepaald is, zijn de konijnen gekoppeld. Het bepalen van de rangorde doen konijnen op verschillende manier. De meest duidelijke manier is het op elkaar rijden. Dit heeft dus niets met paren te maken. Een dominante voedster zal ook op een rammetje rijden tijdens een koppeling. Wanneer het ene konijn aan het rijden is en het andere konijn laat dat toe, dan is er geen reden om ze uit elkaar te halen. Let er echter wel op dat het konijn niet andersom, dus op de snuit van het andere konijn gaat rijden. De kans bestaat dat het onderste konijn dit niet fijn vindt en daarom even bijt. Omdat het konijn verkeerd om rijdt, zal hij daarom per ongeluk in de geslachtsdelen bijten. Daarom is het belangrijk om een konijn wat op de kop van een ander konijn rijdt, zachtjes naar de zijkant te duwen, zodat de kop van het andere konijn weer vrij komt.

Een andere manier waarop konijnen de rangorde bepalen is door aan elkaar ´te vragen´ om gewassen te worden. Het dominante konijn legt zijn kop plat op de grond, vlak voor de kop van het andere konijn. Dit lijkt ondergeschiktheid, maar is dus het tegenovergestelde! Het konijn wat de kop plat op de grond legt, probeert als het ware een wasbeurt af te dwingen.

Tijdens het koppelen, is het normaal dat de konijnen achter elkaar aan rennen, op elkaar rijden, etc. Dit hoort allemaal bij de rangordebepaling. Het is echter belangrijk dat geen van beide uitgeput raakt! Haal de twee konijnen daarom regelmatig even uit elkaar zodat ze tot rust kunnen komen. Dit houdt in dat ze ongeveer twee meter uit elkaar gezet moeten worden, dus niet meteen terug naar het hok.

Vechten

Het is heel belangrijk dat je de konijnen niet laat vechten en dat je er alles doet om dat te voorkomen. Om dit te kunnen doen, moet je de verschillende signalen van agressie goed en op tijd oppikken. Tijdens uw bezoek aan ons Knaagdierencentrum is daar al een en ander over verteld. Hier gaan we er ook nog even op in.

Er zijn verschillende soorten gevechten. Het eerste type gevecht wat kan ontstaan, heeft te maken met het bepalen van de rangorde. Zoals eerder beschreven kunnen zowel mannetjes als vrouwtjes rijden om de dominatie vast te leggen. Wanneer allebei de konijnen dominant willen zijn, zullen ze zich verzetten tegen het rijden van de ander. Ze ‘steigeren’ om het andere konijn van hun rug te krijgen, of gaan bijten. Dit kan snel escaleren en in een gevecht uitmonden, omdat geen van beide konijnen op dat moment wil toegeven. Daarom is het belangrijk om de konijnen op zo’n moment even uit elkaar te halen en de rust terug te brengen. Haal ze echter ook niet te snel uit elkaar!

Wanneer het ene konijn aan het rijden is en het andere konijn laat dat toe, dan is er geen reden om in te grijpen.

Het tweede type gevecht is veel feller en ontstaat ook veel sneller. In zo’n geval gaat het ene konijn op de ander af met de bedoeling om aan te vallen. Vaak liggen de oren plat naar achteren en staat het staartje helemaal omhoog. Als je thuis op goed neutraal terrein koppelt dan is de kans op dit gevecht minimaal. Mochten er toch problemen ontstaan, neem dan even contact op met het Knaagdierencentrum.

Leg voordat je gaat koppelen altijd een handdoek klaar binnen handbereik, het blik (van een stoffer en blik) of trek handschoenen aan. Mochten de konijnen dan onverhoopt gaan vechten, dan kun je ze snel uit elkaar halen om erger leed te voorkomen, zonder jezelf erbij te bezeren.

Vooruitgang

Als je ziet dat de konijnen eerst wilden vechten, maar na een poosje onverschillig gaan doen, dan is er vooruitgang geboekt. Als ze eerst onverschillig waren en nu nieuwsgierig naar elkaar doen, dan is er ook vooruitgang geboekt.

Schijnbare onverschilligheid is geen teken van ongeïnteresseerdheid. Op deze manier peilen ze voorzichtig of ze elkaar kunnen vertrouwen. Let ook goed op tekenen van ontspannen zijn. Wassen ze zichzelf? Hoppen ze rond alsof alles normaal is? Dan beschouwen ze het andere konijn niet als een bedreiging. Hoogstwaarschijnlijk zal de afstand tussen hen steeds kleiner worden, totdat ze ineens tegen elkaar aan gaan liggen en elkaar gaan wassen.


Als de konijnen nieuwsgierig naar elkaar zijn zullen ze aan elkaar gaan snuffelen. Misschien zal de één gelikt willen worden door de ander, en zijn kop omlaag doen. Het ene konijn het andere willen berijden. Het rijden op elkaar is, zoals eerder uitgelegd, zeer belangrijk en moet niet verhinderd worden, omdat het nodig is voor de bepaling van de rangorde. Als de rangorde eenmaal vastgesteld is, zal het rijden verminderen en tenslotte helemaal stoppen. De konijnen zullen dan ook vaker tegen elkaar aan gaan liggen en elkaar om en om wassen.

Niet te snel zonder toezicht

Als de twee konijnen het goed met elkaar kunnen vinden, mogen ze steeds langer samen zijn en kun je de koppelruimte wat vergroten. In deze periode mogen ze nog steeds niet zonder toezicht gelaten worden, want door schrik of opwinding kan gemakkelijk een gevecht losbarsten. Als u dan niet onmiddellijk ingrijpt kan het alsnog betekenen dat de koppeling niet slaagt. Laat ze in deze grotere ruimte ook samen eten en zet bijvoorbeeld een kartonnen doos met wat hooi erin voor ze neer. Die kunnen ze gebruiken en ermee spelen, zonder dat er een strijd om het bezit zal losbarsten. Blijft dit een paar uur goed gaan, dan kun je ze af en toe even alleen laten (even een boterham smeren bijvoorbeeld). Op een gegeven moment is de menselijke aanwezigheid niet meer noodzakelijk en kunnen ze steeds langer alleen gelaten worden. Het is wel belangrijk dat je de eerste tijd altijd in de buurt blijft, om een oogje in het zeil te houden. Vaak verloopt het hele proces met een stapje vooruit gevolgd door een stapje achteruit. Zolang het echter over het algemeen vooruitgaat is er niets om je zorgen over te maken.

Wanneer dit goed blijft gaan, de konijnen elkaar wassen, vaak tegen elkaar aanliggen en niet meer rijden, dan is het moment aangebroken om ze samen in 1 hok te gaan zetten. Hoe snel dit is, is geheel afhankelijk van de karakters van de konijnen. Sommige koppels moeten eerst een week op neutraal terrein gekoppeld worden, andere koppels wel twee weken en soms zelfs nog langer.

Het is belangrijk om het hok waar ze samen in moeten komen, heel goed schoon te maken voordat je ze er samen in zet. Geur is voor konijnen ontzettend belangrijk en als het hok naar 1 van beide konijnen ruikt, bestaat de kans dat dat konijn het hok wil claimen en het als zijn territorium ziet. Als je ze dan samen in het hok zet, kan er alsnog een gevecht ontstaan. Maak het hok daarom goed schoon met bijvoorbeeld Citronel, of een ander niet-chemisch middel. Zet een ren om het hok heen en laat het hok open staan, zodat de konijnen voldoende bewegingsvrijheid hebben op het moment dat ze er voor het eerst samen in gaan. Blijf er nog minimaal een uur bij om er zeker van te zijn dat er geen gevecht ontstaat. Als dit toch gebeurt, is het zaak om ze snel uit elkaar te halen en toch nog wat langer door te gaan met het koppelen op het neutrale terrein.


2. De snelle manier voor ervaren koppelaars

De konijnen worden uiteraard in een neutrale ruimte bij elkaar gezet en tenzij ze echt gaan vechten, worden ze niet meer uit elkaar gehaald. De reden dat we dit niet aan een onervaren koppelaar adviseren is, omdat je als begeleider van deze koppeling wel heel erg goed moet aanvoelen wanneer de spanning opbouwt en je de konijnen op tijd af moet leiden.

Let hierbij goed op de staartjes, oortjes, snelheid van bewegen, spanning in het lichaam en de algehele sfeer die er in de ren hangt.

Het voordeel van deze manier van koppelen is dat de konijnen eigenlijk in één keer de rangorde uitmaken en de koppeling dus veel sneller klaar is. Waarom doen we dit dan niet altijd zo? De reden hiervoor is, dat niet alle konijnen er aan toe zijn om zo snel te moeten gaan. Denk hierbij aan angstige konijnen of juist hele opdringerige konijnen. In die gevallen kun je beter kiezen voor de langzaamaan koppeling. Ook wanneer je niet heel goed de lichaamstaal van een konijn kunt “lezen” kun je beter rustig aan doen. Maar gaat het goed, dan is dit wel de beste manier van koppelen.

Er zit geen schot in...

Natuurlijk gebeurt het weleens dat er geen schot in de koppeling zit. De konijnen vinden elkaars aanwezigheid goed, maar worden niet intiem. Hier zou je eigenlijk een duwtje moeten geven. Er zijn wat trucjes voor om de konijnen intiemer te krijgen, zoals bijvoorbeeld verandering van locatie. Je kunt ze op een andere plek zetten, in een kleinere of grotere ruimte. Verandering van omgeving kan maken dat de konijnen dichter tegen elkaar aankruipen, omdat alles vreemd is. Je kunt ook rustig afwachten. Wanneer twee konijnen het goed met elkaar kunnen vinden en geen ruzie maken, groeien ze gaandeweg steeds meer naar elkaar toe. Het gebeurt vaak dat ze na verloop van tijd altijd elkaars gezelschap opzoeken, elkaar wassen, tegen elkaar slapen etc. Dit kan na een paar weken zijn, maar ook na een jaar. Ze hebben dan hun eigen tempo bepaald en daar is eigenlijk niets verkeerds aan.

Veel keutels

Vooral in het begin zul je veel keutels vinden. Op deze manier markeren wilde konijnen, die in verschillende kolonies (konijnenfamilies) wonen hun gebied. Zo weet de andere kolonie waar de grens ligt die ze niet mogen overschrijden. Dit gedrag wordt bij huis- of tuinkonijnen vaak ten onrechte gezien als een teken van niet zindelijk zijn. Als er een hekje tussen twee konijnen staat moet je niet verbaasd zijn als je hierlangs keutels vindt. Dit markeren gebeurt bij een afscheiding, of door de hele kamer als ze overal elkaars lucht kunnen ruiken. In het begin van het koppelen kunnen de konijnen zich als twee kolonies beschouwen en hun gebied willen markeren. Als de konijnen een stelletje zijn geworden verdwijnt dit gedrag meestal en gaan ze samen van één toilet gebruik maken. Denk bij een toilet overigens aan een zo groot mogelijke rechthoekige bak, waar beide konijnen in kunnen liggen. Een konijn chillt graag op de toilet.

Neem er de tijd voor!

Beide koppelingen kun je het beste doen, wanneer je de hele dag vrij bent en het liefst de dag erna ook, zodat je er veel tijd in kunt steken. Hoe rustiger jij bent tijdens de koppeling, hoe rustiger de koppeling waarschijnlijk verloopt. Breng jouw stress niet over op de konijnen.

Loop je ergens tegenaan, neem dan altijd contact met ons op. Wij kunnen je met tips en tricks weer verder op weg helpen.

Succes!