Schildpadden in de natuur

Schildpadden behoren tot de zogenaamde invasieve exoten. Dat zijn dieren die van origine niet in Nederland voorkomen maar die je, doordat ze door mensen zijn geïmporteerd, tegenwoordig wel in onze natuur kunt tegenkomen. De bekende waterschildpadden kun je gewoon in een dierenspeciaalzaak kopen.

Uitheemse dieren of exoten

De schildpad behoort tot de zogenaamde uitheemse dieren ook wel exoten genoemd, dieren die van origine niet in Nederland voorkomen maar die hier door mensen naartoe zijn gehaald. Exoten kun je verder onderverdelen in uitheemse en invasieve uitheemse diersoorten. Waarbij de uitheemse diersoorten niet in ons land voorkomen maar wel als huisdier gehouden mogen worden. Voorbeelden hiervan zijn parkieten en exotische slangen.

Invasieve uitheemse diersoorten mogen niet meer als huisdier gehouden worden omdat ze mogelijk zorgen voor schade aan de natuur of een gevaar vormen voor de inheemse dieren. Denk bijvoorbeeld aan roodwangschildpadden.

Wat kun je doen als je een schildpad tegenkomt?

Onze dierenambulance wordt jaarlijks wel meer dan 200 keer gebeld voor een gevonden schildpad. De wetgeving voor het ophalen van deze dieren is aan strikte regels gebonden, die door het RVO en LNV zijn opgesteld. Of onze dierenambulance wel of niet komt om het dier op te halen is afhankelijk van het soort schildpad, de (medische) staat van het dier en de plek waar het dier is aangetroffen. De meldkamer van de dierenambulance zal je vragen om te omschrijven hoe het dier eraan toe is en op basis daarvan bepalen welke hulp geboden moet worden.

Als je een schildpad ziet, zorg er dan voor dat je hem niet aanraakt of oppakt. Schildpadden kunnen namelijk flink bijten!

De bijtschildpad kan zoals zijn naam al doet vermoeden, flink bijten.

Beschermde dieren
Particulieren die een landschildpad hebben, beschikken over documenten waaruit blijkt dat ze het dier mogen houden tot het overlijdt maar het is niet toegestaan ermee te fokken.

Omdat bepaalde soorten schildpadden tot beschermde diersoorten behoren, mogen deze dieren alleen worden gehouden als je over de juiste papieren beschikt. Dit geldt ook voor specialistische dierenopvangcentra die zich ontfermen over gevonden schildpadden. De regels voor het in gevangenschap mogen houden van schildpadden zijn opgesteld door het RVO en het Ministerie van Landbouw (LNV).

Komt de dierenambulance een gevonden schildpad halen?
In de meeste gevallen waarbij er melding wordt gemaakt van een gevonden schildpad betreft het een gezonde (water)schildpad. Ons advies is om het dier te laten zitten omdat het in staat is in onze natuur in vrijheid te overleven. Alleen als het dier gewond, ziek, overleden of tot de landschildpadden soorten behoort, komt onze dierenambulance het dier ophalen. Zie ook het stroomschema (pdf) dat wij hanteren in onze meldkamer.

Voor de opvang van schildpadden werken wij samen met een aantal gespecialiseerde opvangcentra. Dat zijn Carnivora in Limburg en Stichting Vrienden van MeerZoo in Marknesse. Deze opvangcentra beschikken over door de RVO vastgestelde vergunningen voor het opvangen van deze invasieve uitheemse dieren.

Water- of landschildpad?
De bekende waterschildpad kent gehouden soorten en soorten die vanwege hun status van 'beschermde diersoort' verboden zijn om te houden. Elke schildpadsoort heeft zijn eigen unieke uiterlijke kenmerken. In het schema hieronder kun je zien welke soorten je in de Nederlandse natuur zou kunnen tegenkomen.
Voor alle schildpadden geldt: pak ze niet op want ze kunnen gevaarlijk bijten!