Afschot damherten klopt van geen kant

Dat lijkt nu het geval in Friesland, nabij Oranjewoud. Wandelaars vinden het vaak prachtig om hertjes te zien, maar boeren lang niet altijd. En ook het aantal aanrijdingen zou volgens de provinciebestuurders inmiddels de spuitgaten uitlopen. En dus wacht maar liefst tweehonderd dieren nu de kogel. Lekker makkelijk.

Een bizar verhaal, want wat er nu in Friesland gebeurt, klopt van geen kant. Afschot is namelijk alleen toegestaan als andere, minder ingrijpende maatregelen zijn bekeken op effect. En dat is niet gebeurd. Dat zou echter wel moeten, in een fatsoenlijk faunabeheerplan. Een plan dat ook in Friesland gemaakt had moeten worden door jagers, boeren en natuurterreinbeheerders. Alleen, die komen er sinds 2019 simpelweg niet uit. In dat jaar verscheen al een adviesrapport aan de Provincie dat duidelijk maakte dat er ‘iets’ moest gebeuren, om ernstigere problemen voor mens en dier te voorkomen.

Niet-dodende maatregelen beter dan afschot

Twee jaar lang probeert men nu tot een ‘gedragen’ plan van aanpak te komen. In een dergelijk faunabeheerplan dient ten minste opgenomen te worden dat ‘niet-dodende maatregelen’ altijd de voorkeur hebben boven afschot. Dat leek in een conceptversie het geval. Er werden bijvoorbeeld verkeersmaatregelen genoemd, die nodig zijn om zowel mens als dier te beschermen. Een werkwijze die de Dierenbescherming onderstreept, omdat diervriendelijke maatregelen om aanrijdingen te voorkomen op deze manier geborgd zijn. De damherten zouden op de locatie Oranjewoud/Katlijk tot op zekere hoogte worden getolereerd. Uiteraard ging men daarin niet uit van helemaal geen afschot. Zoals altijd in dat soort samenstellingen, is het uitgangspunt dat het er niet ‘te veel’ mogen worden. Want dat zou tot overlast en schade aan onder andere gewassen zorgen. Bovendien zou het tot nog meer dierenleed leiden, omdat er dan hogere aantallen geschoten en aangereden worden.

Steun boerenbedrijfsleven blijft uit

Er ligt een concept, maar waar het nu aan ontbreekt is steun van het boerenbedrijfsleven. Dat trok zich terug en veegde het plan van tafel. Er werd volgens de agrarische vertegenwoordiging in Friesland te veel ruimte gegeven aan damherten zonder een ruime tegemoetkoming in kosten door schade. Sterker nog, de boeren wilden niet alleen schade vergoed zien, maar ook een bedrag gereserveerd voor het tolereren van de herten. Een zogenaamde ‘gedoogvergoeding’ dus, waarin meer dan alleen de werkelijke schade werd uitgekeerd. Daar had de Provincie dan weer geen zin in.

Oproep aan de Provincie

De Provincie neemt nu geen halve maatregelen, maar wel de verkeerde: massaal afschot. Dat is nooit een structurele oplossing. Het afschot zou tegelijkertijd plaatsvinden met maatregelen die de verkeersveiligheid op andere manieren borgt. Denk bijvoorbeeld aan wildrasters, in combinatie met een veilige oversteekplaats en het verlagen van de verkeerssnelheid. Garanties daarop worden echter niet geboden. En dat is zorgelijk. Hoe vindt democratische controle plaats of er niet toch vooral op afschot wordt geleund? Daarom onze oproep aan de Provincie: als je mag kiezen voor afschot, mag je ook kiezen voor wat er allemaal genoemd wordt in het concept beheerplan. Kies dus óók voor niet-dodende maatregelen zoals rasters, waarschuwingslichten, verlagen van de snelheid: laat zien dat je zo diervriendelijk mogelijk – en bovendien volgens de wet - bestuurt.