Wet dieren: forse mijlpaal!

De vakantieperiode is voor directeur Frank Dales een uitgelezen moment om zijn digitale hoekje uit te lenen aan medewerkers. Deze week is het de beurt aan onze jurist Leon Ripmeester, die zijn licht laat schijnen over de per 1 juli ingegane nieuwe regels ter bescherming van gehouden dieren.

De media pikten het verhaal wel op, maar ook weer niet helemaal. Da's jammer, maar begrijpelijk. Het is complexe materie en de wet gaat over alle gehouden dieren, dus over vee en over huisdieren. Enerzijds werd nu in de pers heel eenzijdig de focus gelegd op het feit dat het doden van honden en katten door particulieren niet meer mag, en anderzijds verstuurde het ministerie van Economische Zaken op de dag dat de nieuwe Wet dieren volledig van kracht werd ook nog een brief naar de Kamer waarin werd gerept over de invoer van puppy’s en extra verplichtingen op het gebied van inentingen. Niemand had eigenlijk meer door wat er precies aan de hand was.

Misstanden beter aanpakken

Nou is het vrij makkelijk om te gaan lopen zeurpieten en te benadrukken wat niet goed of raar is (zoals het feit dat inderdaad alle huisdieren behalve de hond, kat én nota bene de gans door hun baasjes 'verantwoord en pijnloos' gedood mogen worden, terwijl we er in dit land blijkbaar geen moeite mee hebben om honderdduizenden wilde ganzen over de kling te jagen), maar laten we vooral onze knopen tellen, want dat zijn er veel!
Op onze website hebben we daarom al een bericht staan waarin we de belangrijkste punten de revue laten passeren. Maar op deze plaats willen we graag nog een keer wat prominenter benadrukken dat er deze zomer een belangrijk wapenfeit in de bescherming van dieren valt te noteren. Zonder overigens de pretentie te willen hebben nu volledig te zijn, is het gewoon geweldig om te zien dat bijvoorbeeld misstanden waar we bij ons inspectiewerk regelmatig tegenaan lopen vanaf nu veel beter aangepakt kunnen worden.

Strafbaar

Zo hebben onze inspecteurs vaak te maken met paarden die op drassige weilanden, zeg maar gerust in modderpoelen staan. We konden niet optreden, want als de eigenaar een minuscuul plekje regelde waar de arme dieren droog konden staan en liggen, dan was het helaas weer voor elkaar, lees: dan kwam hij ermee weg. Niemand die het begreep, maar zo was het geregeld. Vanaf deze maand kunnen onze inspecteurs wel ingrijpen, want nu is bepaald dat een weiland simpelweg geschikt en dus niet drassig mag zijn. Letterlijk staat er in de wet dat 'het weiden van een dier op niet beweidbaar land of, anders dan voor korte duur, weiden op slecht beweidbaar land' een 'verboden gedraging ten aanzien van dieren' is.
Vuurwerk gooien naar een dier? Strafbaar! Schoppen van een dier? Strafbaar! Was dat dan niet zo? Nee, jammer genoeg niet. Iedere keer moest worden aangetoond dat een dier pijn of letsel had. Dat bleek in de praktijk vaak onmogelijk en dus kwamen daders er mee weg. Wij zijn blij met deze aanscherpingen!

Verminking teruggedrongen

Het verminken van dieren wordt onder de nieuwe wet ook verder teruggedrongen. Al jaren roept de Dierenbescherming dat dieren niet aan hun omgeving moeten worden aangepast, maar de omgeving aan de dieren. Toch wordt bijvoorbeeld bij kippen nog steeds de snavel bekapt om te voorkomen dat de dieren elkaar letterlijk doodpikken, omdat ze eigenlijk met teveel dieren in één ruimte zitten. Per 2018 is het verboden!
Over veel dieren in één ruimte gesproken: ook dáár is de wet duidelijker dan voorheen. Als het om huisdieren gaat bijvoorbeeld, is nu omschreven waar hun huisvesting aan moet voldoen. Niet alleen thuis, maar bijvoorbeeld ook in een dierenwinkel. Een plastic bakje volgepropt met witte muisjes? Tot voor kort een misstand waar niet tegen kon worden opgetreden, nu wel. Dieren in de brandende zon? Een overtreding! Eigenlijk hebben we maar één belangrijk zorgpunt bij al dit fraais, en dat is de vraag of de huidige handhavingscapaciteit bij ons, maar ook bij de overheid, toereikend zal blijken te zijn om al het werk aan te kunnen. De vraag stellen is 'm beantwoorden, we komen daar zeker nog op terug.

Hoe dan ook, er valt veel te vertellen over de nieuwe bepalingen. Als u zich er echt in wilt verdiepen, dan kunt u er hier nog veel meer over lezen. Eén laatste punt wil ik nog aanstippen, omdat het zo mooi illustreert dat het wettelijk verankerde besef er nu is dat je heel goed moet nadenken voordat je besluit een dier aan te schaffen. Om impulsaankopen met dierenleed tot gevolg te beperken, is het voortaan namelijk verboden om aan kinderen onder de 16 jaar dieren te verkopen en mogen dierenwinkels geen dieren meer in de etalage zetten.

Knokken

Er wordt weleens gezegd dat wetgeving gestolde ethiek is. En inderdaad, het mooie aan deze nieuwe wet is dat 'ie, simpel gezegd, vanuit het perspectief van het dier is opgesteld. De intrinsieke waarde van het dier staat centraal, er is respect voor zijn eigenwaarde en het gaat niet alleen maar om de nutswaarde van het dier voor de mens. Da's geweldig en iets waar wij al jaren voor knokken. U hoort mij niet zeggen dat we er al zijn, want er valt nog een heleboel winst te boeken voor dieren op diverse terreinen. Maar het is ook wel eens fijn om tevreden te constateren dat je werk ergens toe leidt! Deze week hadden we bij de Dierenbescherming zo'n gevoel.

Leon Ripmeester
Jurist Verenigingsbureau Dierenbescherming