Raad voor Dierenaangelegenheden benadrukt: zorgplicht voor vissen

Afgelopen week verscheen een rapport van de Raad voor Dierenaangelegenheden, een onafhankelijke deskundigenraad die minister Carola Schouten adviseert over dierenwelzijn. Dit rapport windt er geen doekjes om: het welzijn van vissen verdient veel meer aandacht dan het tot nu toe heeft gekregen. Vissen zijn wezens met gevoel en zo dienen we hen ook te behandelen, zo staat in het rapport. De Dierenbescherming zet zich al jaren in voor erkenning van het bewustzijn en de emotie van vissen, maar ook voor concrete maatregelen om het welzijn van vissen zoveel mogelijk te waarborgen.
Raad voor Dierenaangelegenheden benadrukt: zorgplicht voor vissen

Vissen zijn in Nederland op verschillende plekken te vinden. Binnenshuis in aquaria, buiten in meren en rivieren, in de aquacultuur zoals bijvoorbeeld visteelt (het kweken van vissen voor consumptie) en als proefdier. De meeste vissen komen om het leven binnen de visserij. Jaarlijks worden in ons land maar liefst viermiljard vissen gevangen. Dodingsmethoden wisselen van verstikking tot levend opensnijden om hen te ontdoen van de ingewanden.

'Vissen hebben ook gevoel' (Dierenbescherming, 1983)

Vissen hebben gevoel

Ondanks dat de Gezondheids- en Welzijnswet voor Dieren op dit moment verbiedt ‘zonder redelijk doel (…) bij een dier pijn of letsel te veroorzaken’, hebben vissen tot op heden pech gehad. Zij vallen namelijk niet onder deze regeling, terwijl vee bijvoorbeeld dankzij deze wet voorafgaand aan het slachten verdoofd wordt.
Een reden voor de Raad voor Dierenaangelegenheden om zich over deze kwestie te buigen. ‘Er is maatschappelijk minder aandacht voor het welzijn van vissen dan voor andere gewervelde dieren,’ zo leidt forumvoorzitter Martin Scholten het rapport in. ‘De Raad heeft zich de vraag gesteld of dat gerechtvaardigd is: is het welzijn van vissen een issue of een non-issue?’

Bevindingen van de RDA

Afgelopen week verscheen het rapport waarin de RDA dit vraagstuk onder de loep neemt. Hierin wordt niet alleen heel duidelijk gesteld dat vissen gevoel hebben, maar ook dat dit een zorgplicht met zich meebrengt. Er is meer aandacht nodig voor de ‘intrinsieke waarde van vissen’, zo is in het rapport te lezen. Dit houdt in dat het gevoelsleven van vissen wat de raad betreft een plek verdient in nieuw en bestaand beleid rondom de visserij. Een belangrijk onderdeel hiervan is dat per sector in kaart gebracht wordt wat de problemen zijn en hoe het dierenwelzijn verhoogd kan worden. ‘De Raad is van mening dat welzijn niet bij uitzondering, maar standaard moet worden meegewogen bij besluiten die vissen aangaan.’

Vandaag de dag is het misschien niet zo vernieuwend meer om ervan uit te gaan dat vissen geen zielloze wezens zijn. Dat was begin jaren 80 wel anders. Onder het motto ‘Vissen hebben ook gevoel’ pleitte de Dierenbescherming voor een flinke verbetering van het welzijn van vissen. Hoewel we ons sindsdien blijvend inzetten om meer bewustzijn te creëren voor de manier waarop met vissen omgegaan wordt, zijn op dit vlak nog altijd gigantisch grote stappen te zetten.

Wetgeving

Ondanks dat de Gezondheids- en Welzijnswet voor Dieren op dit moment verbiedt ‘zonder redelijk doel (…) bij een dier pijn of letsel te veroorzaken’, hebben vissen tot op heden pech gehad. Zij vallen namelijk niet onder deze regeling, terwijl vee bijvoorbeeld dankzij deze wet voorafgaand aan het slachten verdoofd wordt.
Een reden voor de Raad voor Dierenaangelegenheden om zich over deze kwestie te buigen. ‘Er is maatschappelijk minder aandacht voor het welzijn van vissen dan voor andere gewervelde dieren,’ zo leidt forumvoorzitter Martin Scholten het rapport in. ‘De Raad heeft zich de vraag gesteld of dat gerechtvaardigd is: is het welzijn van vissen een issue of een non-issue

Nog altijd worden talloze vissen op de meest verschrikkelijke manier gehouden en om het leven gebracht. We hebben al heel wat bereikt op dit vlak, bijvoorbeeld in de palingenslacht. Palingen mogen niet meer gedood worden zonder dat een paling vooraf bedwelmd wordt. We realiseerden elektrische bedwelmingsapparaten waarmee de dood van vissen in ieder geval op diervriendelijkere manier kan plaatsvinden. Ook houden we ons bezig met betere behuizing en transport voor vissen binnen de aquacultuur. Er wordt op dit vlak flink wat gedaan, maar in de kern zal er wat moeten veranderen in de manier waarop tegen vissen wordt aangekeken. Dan pas zal er wat veranderen bij beleidsmakers, uitvoerders, visserijen, siervishouders en al die anderen die in aanraking komen met vissen.

Op de juiste weg

Het advies van de RDA aan het ministerie is een stapje in de goede richting, iets wat wij als Dierenbescherming alleen maar kunnen toejuichen. Nu officieel bevestigd is dat we net zo goed een zorgplicht hebben naar vissen als naar andere dieren, zijn we het aan hen verplicht om daar ook naar te handelen. Vissen zijn wezens met gevoel en emotie, en zo dienen we ook met ze om te gaan.
Zowel in de visserij als in de aquacultuur, onderzoeken en in de dagelijkse praktijk. Het is de hoogste tijd dat dit een vast onderdeel wordt in de wetgeving, zodat de vis het respect krijgt die hij verdient.