De koe stamt waarschijnlijk af van de oeros. Koeien leven in kuddes en krijgen een kalfje als ze ongeveer twee jaar oud zijn. Een koe is een vrouwtjesrund en een mannetjesrund noemen we een stier. Een rund heeft van nature horens om zich te verdedigen. Koeien kunnen wel 20 jaar oud worden, maar worden meestal al eerder geslacht voor het vlees en de vacht.
Gedrag en verzorging
Koeien zijn groepsdieren. In de lente en zomer mogen veel koeien in Nederland in de wei staan. De rest van het jaar brengen ze door in de stal. Koeien grazen in de weiden of ze liggen op de grond om te rusten en te herkauwen. Echt slapen doen ze nauwelijks. Ze gebruiken hun staart om vliegen van zich af te slaan. Kalfjes worden na een draagtijd van negen maanden geboren. Bij veel boerderijen wordt het kalfje direct na de geboorte weggehaald bij de moeder. Kalfjes zouden dan een grotere overlevingskans hebben. Het kalf krijgt eerst biest, dit is de eerste moedermelk. Hier zitten veel stoffen in die het kalf nodig heeft. Na twee weken worden de kalfjes bij elkaar geplaatst. Het kalfje krijgt dan geen moedermelk meer, want dit drinken ‘wij’ op.
Soorten koeien
Er zijn veel verschillende koeien. De ene koe wordt voor de melk gehouden en de andere voor het vlees. Uiteindelijk gaan ook de melkkoeien naar het slachthuis. De zwart-witte en roodbonte koeien die je in Nederland het meest in de wei ziet staan, zijn echt melkkoeien. De melk wordt gebruikt voor allerlei zuivelproducten zoals kaas en boter.
Vier magen
Een koe heeft vier magen. De eerste maag is een soort opslagplaats. Deze maag heet de pens. Als de koe vervolgens gaat liggen komt het eten in de tweede maag terecht. Vanuit deze netmaag boert de koe steeds balletjes gras op. De koe herkauwt deze balletjes. Na een lange tijd herkauwen komt dit gras in de derde maag van de koe. In deze boekmaag (de maag heet zo omdat er allemaal vouwen in zitten die op bladzijden lijken) wordt het vocht uit het voedsel gehaald. Dan komt het voedsel in de vierde en laatste maag van de koe. Dat is de lebmaag. Deze maag lijkt op onze maag, de mens heeft maar één maag.
Eten en drinken
Een koe eet 70 kilo gras per dag en drinkt daarbij wel 80 tot 100 liter water (in de zomer kan het oplopen tot maar liefst 150 liter). Dat is goed voor 25 liter melk per dag! Koeien zijn herkauwers. Het gras wordt door de koe eerst doorgeslikt en daarna pas gekauwd. Koeien zijn herkauwers, omdat ze in de vrije natuur bang zijn om aangevallen te worden door roofdieren. Het is dan voor koeien belangrijk om zo snel mogelijk hun pens vol te eten met gras. Daarna kunnen ze een plaats opzoeken en hun eten rustig opeten.
Weidemelk
De Dierenbescherming zet zich ervoor in dat kalfjes in het begin bij hun moeder mogen blijven. Nu worden ze meestal direct na de geboorte bij de koe weggehaald. Ook wil de Dierenbescherming dat koeien minstens 120 dagen per jaar in de wei staan. In 2016 bleef 1 op de 4 koeien het hele jaar binnen. Dat is natuurlijk niet goed, want dan kunnen de koeien niet vrij rondlopen en grazen. Wil je weten of een koe een weidegang heeft gehad? Let er dan op dat de melk of kaas afkomstig is van een biologische melkveehouderij of het Weidezegel draagt.
Beter Leven keurmerk
De Dierenbescherming heeft het Beter Leven keurmerk bedacht, om zo te laten zien wat voor leven een dier heeft gehad. Hoe meer sterren, hoe beter het leven van het dier is geweest. Je kan de sterren vinden op de verpakkingen voor vlees, eieren en kip.
De Dierenbescherming
Er leven veel dieren in Nederland. Dieren in de natuur, zoals vogels en vissen, maar ook huisdieren. Daarnaast houden we dieren voor hun vlees, eieren of de melk.
Helaas gaat het niet altijd goed met de dieren. De Dierenbescherming is een organisatie die zich inzet voor alle dieren in Nederland die hulp nodig hebben. Hiervoor heeft de Dierenbescherming bijvoorbeeld dierenasielen en rijden onze dierenambulances het hele land rond. En onze inspecteurs houden de gezondheid van dieren goed in de gaten. De Dierenbescherming vraagt ook aan de regering om strengere regels en wetten te maken om de dieren te beschermen, zoals wetten over proefdieren.
Weetjes
- Koeien hebben maar 20 minuten slaap per dag nodig.
- Koeien geven alleen maar melk nadat ze een kalfje hebben gekregen.
- Een koe heeft geen boventanden.
- In India is de koe een heilig dier.
- Een koe heet pas echt een koe als ze twee keer een kalf heeft gekregen.
Extra informatie
Hier vind je nog wat extra informatie:
- Wikipedia – Koe
- Jeugdbibliotheek – Koeien
- Dierenbescherming – Koe in de wei