Dilemma's in de wildopvang

De onafhankelijke en gezaghebbende Raad voor Dierenaangelegenheden (RDA) heeft op verzoek van de Minister van LNV een rapport (‘zienswijze’) uitgebracht met als titel “Dilemma’s in de wildopvang” (PDF). In deze tekst wordt ingegaan op de zorg voor hulpbehoevende wilde dieren in Nederland. Ook voor de Dierenbescherming is dit een belangrijk onderwerp, met oog op ons meldkamer-, vervoers-, en opvangwerk op dit terrein. Er zijn er de nodige –maatschappelijke - discussies over het onderwerp en ook de nodige onduidelijkheden, bijvoorbeeld ‘wie moet wat doen en wanneer’- en hoe dient de bekostiging van deze dierennoodhulp er uit te zien? Er werd ook door ons daarom al enige tijd uitgezien naar dit rapport.

Hulp voor wilde dieren

In het rapport wordt gememoreerd dat er in de eerste plaats een ‘afblijfplicht’ is voor wilde dieren. Ze dienen als uitgangspunt zoveel mogelijk met rust gelaten te worden, en dat is een belangrijk onderdeel van hun -wettelijke- bescherming. Maar de vraag of aan een hulpbehoevend wild dier zorg moet worden geboden is tegelijkertijd een eenduidig: Ja! Ook dit volgt uit de wet(-telijke zorgplichten). Waartoe een ieder gehouden is kan echter verschillen. Voor de ‘gewone’ burger definieert de RDA dit als een ‘zoektocht naar deskundigheid’ – dat kan bijvoorbeeld ook zijn het doen van een melding van de aangetroffen situatie. En soms is (in overleg) niets doen het beste. De RDA beschrijft in dit verband ook, hoe de lastige term ‘hulpbehoevend’ dient te worden uitgelegd en kan worden gehanteerd.

Uit het uitganspunt dat hulp moet worden geboden signaleert de RDA diverse dilemma’s en knelpunten, ook in de sector zelf. Bijvoorbeeld het komen tot een goede en uniforme basiskwaliteit van zorg en opvang, en de bekostiging van wildopvangcentra. Dit laatste is ook in onze optiek een heet hangijzer, wildopvangcentra hebben vaak moeite om de eindjes aan elkaar te knopen en (plaatselijke) overheden gaan hier heel verschillend mee om.

Wie is verantwoordelijk voor wilde dieren?

Om een en ander op orde te krijgen, en beter te organiseren én regelen, kijkt de RDA in de eerste plaats naar de Rijksoverheid. Zo wordt de landelijke overheid verzocht om met andere overheden in gesprek te gaan om afspraken te maken over ieders verantwoordelijkheden in de opvang van wilde dieren, inclusief het komen tot structurele financiële ondersteuning vanuit de overheid voor de wildopvang in Nederland. De RDA hint naar de provincies als vermoedelijk meest aangewezen overheidslaag, omdat deze ook al verantwoordelijk zijn voor grote delen van het natuurbeheer.

Wildopvangcentra en hun suggesties dienen te worden betrokken bij de uitvoering van de afspraken over bekostiging. Tevens ziet de RDA een leidende rol voor de Rijksoverheid als het gaat om het zorgen voor een landelijke basiskwaliteit van zorg, dat kan bijvoorbeeld door regels te stellen of (bestaande) private keurmerken te bevorderen. Ook dient er een slag gemaakt te worden in informatievoorziening naar het grote publiek, het stimuleren van onderzoek en kennisuitwisseling.

Overheid aan zet

De Dierenbescherming is blij met het RDA-rapport, en meent dat dit rapport de hulp(-keten) aan hulpbehoevende wilde dieren in Nederland een flinke stap verder kan brengen. Het is dan wel zaak dat de overheid de aanbevelingen voortvarend oppakt. Daartoe roepen we het Ministerie van LNV dan ook op. We denken dan om te beginnen zeker ook aan het regelen van de structurele, broodnodige bekostiging vanuit de overheid. Te vaak en al veel te lang is de bekostiging van wildopvang een groot probleem, en daarmee de continuïteit van deze zorg hoe noodzakelijk deze ook is. Alleen mét het voortvarend regelen van een structurele bekostiging maken we goede zorg voor hulpbehoevende dieren in héél Nederland vanzelfsprekend!

Meer informatie via RDA.nl