Zieke of dode vogel gevonden: wat nu?
Wat te doen met van vogelgriep verdachte vogels
Vogelgriep is tegenwoordig een ziekte die het hele jaar rond gaat. Was de problematiek voorheen seizoensgebonden; tegenwoordig worden we het hele jaar door geconfronteerd met de gevolgen van deze vreselijke vogelziekte. Maar wat moet je eigenlijk doen als je een vogel tegenkomt die je verdenkt van het hebben van vogelgriep?
Door: Niels Kalkman Persvoorlichter
Het kan iedereen gebeuren: bij een wandeling in de buurt, door het bos of gewoon in tuin of op balkon stuit je op een dode vogel. Is er een ongeluk geweest of is het dier een natuurlijke dood gestorven? Voorzichtigheid is in allebei de gevallen geboden, want verzwakt zijn door vogelgriep kan óók een oorzaak zijn voor het krijgen van een ongeluk. Maar wat is vogelgriep nou eigenlijk?
Verwoestingen
Ieder jaar wordt zo nu en dan vogelgriep vastgesteld bij een pluimveebedrijf in Nederland. Meestal is er sprake van een vogelgriepvirus dat niet leidt tot ernstige ziekte bij dieren (laagpathogene vogelgriep). De afgelopen jaren, sinds 2014, zien we echter met enige regelmaat ook de meer ernstige verlopende vogelgriep bij wilde vogels of pluimveebedrijven: de zogenaamde hoog pathogene vogelgriep.
Deze ziekte is voor vogels onderling hoogst besmettelijk en voor een besmet dier zijn de overlevingskansen laag. Hele broedkolonies overlijden aan deze variant, en regelmatig worden pluimveebedrijven besmet en alle aanwezige vogels uit voorzorg gedood. Voorheen was vogelgriep een seizoenziekte bij uitstek, maar de laatste jaren ziet de Dierenbescherming dat het het hele jaar voorkomt. In waterrijke gebieden (met veel trekvogels) is er regelmatig grote sterfte en veel van onze dierenambulances hebben het druk met het ophalen van zieke en dode vogels.
Herken de ziekte
Het beeld van een zieke vogel is naar om te zien. Het tast de hersenen van het dier aan waardoor het neurologische verschijnselen krijgt zoals neurotisch rondjes lopen, heen en weer wiegen, gewichtsverlies, waterige diarree en uiteindelijk de dood. Een vogel die besmet is kan nauwelijks eten en drinken, zal verzwakken en is daardoor ook gevoeliger voor het krijgen van ongelukken zoals aanrijdingen.
Het belangrijkste is om een dode vogel, of een verzwakte vogel die wordt verdacht van vogelgriep, niet zelf aan te raken. Bel 144 als het dier nog leeft, om een melding te kunnen doen bij een dierenambulance of informatie te krijgen. Op de site van de Rijksoverheid wordt uitgelegd wat de bedoeling is als het dier al dood is. Ligt de vogel op een plek waar het een gevaar is voor zichzelf, anderen of waar er risico is dat mensen en dieren ermee in aanraking komen? Dan kun je overwegen om het (met handschoentjes) veilig te stellen in een bakje tot de dierenambulance er is, en alles nadien goed te ontsmetten en schoon te maken.
Honden en katten
Sowieso is het belangrijk om huisdieren, zoals honden en katten, ver weg te houden bij (dode of levende) vogels die misschien vogelgriep onder de leden hebben. Niet alleen kunnen onze huisdieren de ziektekiemen verspreiden, en daardoor ándere vogels ziek maken; steeds vaker worden andere kleine zoogdieren zelf ziek van vogelgriep. Houd de dieren dan ook liefst zo ver mogelijk uit de buurt van vogels rondom het huis, en houd de hond aangelijnd op plekken waar dat moet.
Heb je op dezelfde plek één of twee dode wilde eenden, zwanen of ganzen gevonden? Of minder dan twintig andere wilde vogels? Meld dit via het online formulier (Meld een dood dier) van het Dutch Wildlife Health Centre (DWHC).
Meld een dood dier bij het DWHC
Op dezelfde plek drie of meer dode eenden, zwanen of ganzen gevonden? Meld dit bij het Landelijk Meldpunt voor Dierziekten via telefoonnummer (045) 54 63 188.
Toekomst
Wat de Dierenbescherming betreft is de situatie zoals hij nu is, met een overvloed aan getroffen in het wild levende dieren en geruimde pluimveebedrijven, niet houdbaar. Om te beginnen willen we dat de landelijke overheid een grotere rol neemt in de aanpak van vogelgriep. Die aanpak is versnipperd en onoverzichtelijk. Ook de leidraad, die het ministerie van LNV heeft geïntroduceerd, is niet concreet genoeg. Ook willen we dat er zo snel mogelijk stappen gezet worden in de veehouderij, zoals het vaccineren van pluimvee, het weghalen van pluimveebedrijven uit waterrijke gebieden en de bedrijven kleiner maken en verder uit elkaar plaatsen. Ook kunnen preventieve niet-dodende werende maatregelen genomen worden om de trekvogels bij pluimveebedrijven weg te houden.
Lees hier wat er volgens ons moet gebeuren in de pluimveesector
